Σιμόν Ντε Μπωβουάρ [της Μαρίας Ροδοπούλου]

«Γυναίκα δεν γεννιέσαι, γίνεσαι» Σιμόν Ντε Μπωβουάρ

«Μας προτρέπουν να είμαστε γυναίκες, να παραμείνουμε γυναίκες, να γίνουμε γυναίκες.  Η αλήθεια είναι ότι το κάθε άτομο αποτελεί μια μοναδική, ξεχωριστή προσωπικότητα» από το «Δεύτερο Φύλο» της Σιμόν Ντε Μπωβουάρ.

Η Σιμόν Ντε Μπωβουάρ γεννήθηκε το 1908 στο Παρίσι και ήταν η σύντροφος του υπαρξιστή Ζαν Πωλ Σάρτρ μέχρι τον θάνατό του το 1980. Πέθανε από πνευμονία το 1988 και θάφτηκε παραπλεύρως του Σάρτρ. Η σχέση της με τον Ζαν Πωλ Σάρτρ τόσο στον ερωτικό τομέα όσο και στον φιλοσοφικό ήταν ιδιαίτερη και μακριά από τα κλασσικά στερεότυπα.  Αν και σύντροφοι είχαν επιλέξει να μένουν σε διαφορετικά σπίτια και η σχέση τους δεν ήταν μονογαμική.  Όταν ο Σάρτρ της ζήτησε να τον παντρευτεί η Μπωβουάρ ήταν ανένδοτη λέγοντας «ο γάμος είναι περιορισμός, αστικοποίηση, αλλά και θεσμοθετημένη παρέμβαση του κράτους στην ιδιωτική ζωή των πολιτών».

Μετά την λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, μαζί με τον Σαρτρ εκδίδουν το πολιτικό περιοδικό «Les Temps Modernes» όπου παρουσιάζουν τις ανατρεπτικές για την εποχή πολιτικές, ηθικές και φιλοσοφικές ιδέες  τους καθώς και σκέψεις για το ζήτημα της γυναικείας χειραφέτησης. Το περιοδικό θα προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων στους καθολικούς-συντηρητικούς κύκλους της Γαλλίας και η Μπωβουάρ θα κατηγορηθεί ως «πορνογράφος» και «νυμφομανής». 

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΣΟΔΕΙΑ αρ.16 [ΠΡΟΣΩΠΑ] σελ. 18-19
Συγγραφέας: ΜΑΡΙΑ ΡΟΔΟΠΟΥΛΟΥ / ΠΡΟΣΩΠΑ: ΜΠΩΒΟΥΑΡ
ΤΕΥΧΟΣ 16 [ΙΟΝ-ΑΥΓ 2013] - ΕΝΤΥΠΩΣ: ΕΔΩ

Μετά από την 12ετή της διδασκαλία στην Β’βάθμια εκπαίδευση ασχολήθηκε με την συγγραφή θεατρικών έργων, μυθιστορημάτων και φιλοσοφικών δοκιμιών.  Τα κείμενά της είναι επηρεασμένα από την φιλοσοφία του υπαρξισμού. Κυρίως όμως ασχολήθηκε με την θέση της γυναίκας μέσα στην κοινωνία. Το γνωστότερο έργο της είναι το «Δεύτερο Φύλο» μια φεμινιστική ανάλυση της γυναικείας ύπαρξης και της καταπίεσης των γυναικών.  Θεωρήθηκε η μητέρα του φεμινισμού πριν καν συγκροτηθεί το γυναικείο κίνημα.  Την δεκαετία του 1970 πήρε μέρος στους αγώνες του φεμινιστικού κινήματος, μαχόμενη μεταξύ των άλλων και για την νομιμοποίηση των αμβλώσεων.

Οπαδός του υπαρξισμού η Μπωβουάρ θεωρούσε ότι η ύπαρξη είναι πρώτα από την ουσία. Επομένως δεν γεννιέται κανείς γυναίκα αλλά γίνεται. Η ανάλυση της εστιάζεται στην ιδέα του κοινωνικού  Άλλου. Η διάπλαση της γυναίκας ως το τυπικό του Άλλου ήταν το θεμέλιο καταπίεσης της γυναίκας. Η Μπωβουάρ θεωρούσε ότι ο λόγος της καταπίεσης της γυναίκας ήταν οντολογικός. Το σύστημα των κοινωνικών θεσμών,   η επικρατούσα ηθική ορίζουν το πεπρωμένο των ανθρώπων και κυρίως της γυναίκας η οποία δεν αναπτύσσει ελεύθερη βούληση και έτσι δεν ανακαλύπτει ούτε τις δυνατότητες αλλά ούτε τις αδυναμίες της. Επίσης υποστηρίζει πως η γυναίκα κατά την διάρκεια της ιστορίας θεωρήθηκε ως ανωμαλία, ως παρέκκλιση. Ακόμη και η πρώιμη φεμινίστρια Mary Wollstonecraft θεωρεί τους άντρες ως το ιδανικό στο οποίο θα έπρεπε να ανέλθουν οι γυναίκες. Η Μπωβουάρ λέει πως αυτή η στάση έχει κρατήσει πίσω τις γυναίκες διατηρώντας την αντίληψη πως οι γυναίκες είναι η παρέκκλιση από το κανονικό, ότι είναι παρείσακτες που προσπαθούν να εξομοιωθούν με την “κανονικότητα”. Λέει επίσης πως αν ο φεμινισμός θέλει να προχωρήσει, πρέπει να καταρρίψει την υπόθεση αυτή.

Ο άνδρας με την γυναίκα όντως διαφέρουν μεταξύ τους αλλά είναι ανήθικο να αναγάγει κανείς την διαφορετικότητα σε ετερότητα. Όλοι οι άνθρωποι ανεξαρτήτου φύλου, ηλικίας, χρώματος και καταγωγής, θρησκείας και εθνότητας πρέπει να έχουν ίσα δικαιώματα ως προς τον προσδιορισμό της ταυτότητάς τους και να ορίζουν την ζωή τους.

Με αυτό τον τρόπο η Σιμόν ντε Μπωβουάρ θα αναδειχθεί σε κυρίαρχη φιγούρα του φεμινισμού στην δεκαετία του ’60 καθώς τα αιτήματά της δεν αφορούν μόνο την κατοχύρωση της πολιτικής ισότητας των δύο φύλων αλλά μια ριζική, ανατρεπτική οπτική του τρόπου της ύπαρξης.