[Leonardo Da Vinci O εφευρέτης καλλιτέχνης] ~ ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Drawings Of Water Lifting Devices

Ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι γεννήθηκε το 1452 μες στην καρδιά της Αναγέννησης, μες στην καρδιά της Ευρώπης. Γεννήθηκε έξω από το Βίντσι, που βρίσκεται ψηλά στο βουνό Άλμπανο, στην κοιλάδα του ποτατμού Άρνο, κοντά στην πόλη της Φλωρεντίας. Η Φλωρεντία τότε ήταν ανεξάρτητη δημοκρατία και το κεντρικό εμπορικό σημείο κατά την γέννησή του. Ήταν ο γιος του Σερ Πιέρο Ντα βίντσι, ο οποίος ήταν νομικός και η μητέρα του ήταν μια χωριατοπούλα ονόματι Κατερίνα. Θεωρήθηκε νόθος γιατί όταν γεννήθηκε δεν ήταν παντρεμένοι. Ο πατέρας του παντρεύτηκε μια αριστοκράτισσα από πλούσια οικογένεια και ο ίδιος έζησε με τους παππούδες του. Μεγαλώνοντας έζησε με την οικογένεια του πατέρα του η οποία δεν απέκρυψε την γέννα του και τον υποδέχτηκαν ως μέλος της οικογένειας.

Σαν παιδί ήταν πολύ έξυπνος και άριστος στα μαθηματικά και την μουσική. Έμαθε την λύρα και είχε πολύ καλή φωνή στο τραγούδι το οποίο εξάσκησε αργότερα με δάσκαλο. Στην ηλικία των 17 έγινε μαθητής του ζωγράφου Αντρέα ντε Βερόκιο στην Φλωρεντία, ο οποίος ήταν εκτός από ζωγράφος, γλύπτης, χρυσοχόος και εξαιρετικός τεχνίτης. Άρχισε να χρησιμοποιεί την επιστήμη για να ενισχύσει τους πίνακές του. Μελέτησε και σχεδίασε σε πέτρες, σπήλαια και απολιθώματα. Είχε πολύ λίγους φίλους στην ζωή του αν και ήταν πάντα ευγενικός και συμπαθητικός. Αργότερα, κατά την διάρκεια της μαθητείας του, άρχισε να βρίσκει το ταλέντο του στην εφεύρεση μηχανών όπως το ελικόπτερο, την υποβρύχια στολή, και το υποβρύχιο. Αφού τελείωσε τις σπουδές του, παρέμεινε για ένα μικρό διάστημα ως βοηθός του δασκάλου του. Από το 1478 έως το 1482 απέκτησε δικό του στούντιο. Μετά του προσφέρθηκε η δουλειά σαν καλλιτέχνης των ανακτόρων για τον Λοντβίκο Σφόρτζα, τον Δούκα του Μιλάνου. Δέχτηκε την θέση και έζησε στο όμορφο Μιλάνο για 17 χρόνια. Εκεί ασχολήθηκε με πολλές δουλειές μεταξύ των οποίων και η κατασκευή όπλων, ο σχεδιασμός της εκτροπής του ποταμού. Στο Μιλάνο άρχισε να βουτάει στα βαθιά νερά της επιστήμης και να μαθαίνει πολλά.
Προς το τέλος της ζωής του, γύρω στο  1508, ο Βασιλιός Λουί XII της Γαλλίας του ζήτησε να τον συνοδεύσει στο Μιλάνο όπου και δέχτηκε. Εκεί δούλεψε πάνω στην ανατομία και σε άλλα πεδία γνώσεων μέχρι το 1512 όταν η Γαλλία έχασε το Μιλάνο. Μετακόμισε στην Ρώμη όπου και έμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του, στις 5 Μαΐου 1519. 

Επιστήμη

Flying Machine

Για να κατανοήσει κάποιος τις εφευρέσεις του και την επιστημονική του δουλειά θα πρέπει να έχει γνώση της εποχής που έζησε. Ο μόνος τρόπος που μπορούσε ένας επιστήμονας να αντλήσει τις πληροφορίες του ήταν είτε μέσω της Βίβλου είτε μέσω των γραπτών από προηγούμενους επιστήμονες. Υπήρχε η λανθασμένη εντύπωση πως οποιαδήποτε έρευνα γινόταν μέσω των πειραματισμών ήταν γεμάτη λάθη. Ήταν ο πρώτος που είδε ότι η γνώση από την επιστήμη θα ερχόταν μέσα από επαναληπτικά πειράματα και όχι αναπόδεικτες ιδέες. Ήταν ο πρώτος επίσης που συνδύασε τα μαθηματικά με την επιστήμη. Ένας από τους λόγους που απέτυχε σε επιστημονικές έρευνες ήταν γιατί πολλοί από τους μαθηματικούς νόμους που χρειαζόταν, ακόμα δεν είχαν ανακαλυφθεί. Άλλος ένας λόγος ήταν ότι δεν είχε όργανα ακριβείας για τις μετρήσεις του. Παρόλες όμως τις δυσκολίες θεωρείται αληθινός πρωτοπόρος.

ΑΝΑΤΟΜΙΑ

Μία ακόμα πλευρά της επιστήμης που μελέτησε ήταν η ανατομία. Το 1489 ξεκίνησε ένα

Studies of the sexual act
and male sex organ

σημειωματάριο με την ανθρώπινη ανατομία. Έκανε κάποια ακατέργαστα σχέδια για όλα τα σημεία του ανθρώπινου σώματος αλλά έκανε και κάποια καταπληκτικά. Είχε λεπτομέρειες σχετικά με τις κόρες των ματιών, το οπτικό νεύρο πως καταλήγει στον εγκέφαλο, με ολοκληρωμένους ανθρώπινους τένοντες, μύες και τον ανθρώπινο σκελετό. Μετά από αυτό ουσιαστικά παράτησε την ανατομία για 20 χρόνια και ασχολήθηκε ξανά όταν συνόδευσε τον βασιλιά της Γαλλίας στο Μιλάνο. Το 1508 συνέχισε να μελετά τα μέρη της ανθρώπινης ανατομίας και τις λειτουργίες τους. Μέχρι τότε είχε κάνει μια μεγάλη ανακάλυψη στην επιστημονική του καριέρα, δημιουργώντας  μια θεωρία για το πώς οι 4 δυνάμεις του κόσμου λειτουργούν (κίνηση, βάρος, δύναμη, κρούση). Ήταν έτοιμος να εφαρμόσει και τις 4 στο πιο θαυμαστό φαινόμενο που είναι το ανθρώπινο σώμα. Για να ολοκληρώσει αυτό που ήθελε να μάθει για το ανθρώπινο σώμα έπρεπε να διαμελίσει 30 πτώματα. Ο θαυμασμός του για την ομορφιά  και το θαύμα που βρήκε μελετώντας ανατομία ήταν μεγάλος. Τα σημειωματάρια του ήταν γεμάτα από σημειώσεις που δείχνουν αυτόν ακριβώς τον θαυμασμό του. Δίπλα από ένα σχέδιο του για την καρδιά έχει γράψει «Θαυμαστό όργανο που εφευρέθηκε από τον Ανώτατο Αφέντη». Ήταν πολύ έξυπνος στο να βρίσκει τρόπους να εξερευνάει το σώμα. Για παράδειγμα, χρησιμοποίησε την γνώση και την εμπειρία του σαν γλύπτης για να βάζει κερί στα όργανα έτσι ώστε να φτιάχνει γύψινα εκμαγεία. Τα μπράτσα και τα πόδια τον βοήθησαν, επίσης να εξηγήσει τι ανακάλυψε για τον μοχλό. Διαμέλισε κάθε μυ για να παρατηρήσει πως δουλεύει. Ένας από τους αγαπημένους του μυς ήταν ο δικέφαλος όπου ανακάλυψε πως όχι μόνο είναι αυτός που λυγίζει το μπράτσο αλλά και αυτός που γυρνάει την παλάμη προς τα πάνω. Επίσης έφτιαξε ένα μοντέλο από πόδια με ατσάλινα καλώδια ενωμένα πάνω σε οστά για να δημιουργήσει έναν σκελετό. 

Ο Μυστικός Δείπνος

Ο «Μυστικός Δείπνος» «Last Supper» (1495-1498) είναι ένας από τους πιο διάσημους πίνακες στον κόσμο. Μες στην μνημειώδη απλότητα του, η σύνθεση της σκηνής είναι παντοδύναμη. Η δύναμη της επίδρασής του έρχεται από την εντυπωσιακή αντίθεση στην στάση των 12 μαθητών του καθώς κάθονται μαζί με τον Χριστό. Ο Λεονάρντο ζωγράφισε μια στιγμή υψηλής έντασης όταν ο Ιησούς, περικυκλωμένος από τους Απόστολους στο τελευταίο αυτό δείπνο του Πάσχα, λέει «κάποιος από εσάς θα με προδώσει». Όλοι οι Απόστολοι, ως άνθρωποι δεν μπορούν να καταλάβουν τι θα επακολουθήσει, είναι ταραγμένοι, ενώ ο Χριστός μόνος του, πλήρως συνειδητοποιημένος από την ιερή του αποστολή, κάθεται μόνος, ως η προσωποποίηση της απόλυτης γαλήνης. Μόνο άλλος ένας υπάρχει που ξέρει το μυστικό, ο Ιούδας  ο οποίος αν και συμμετέχει φαίνεται να εξαιρείται από την ταραχή των συντρόφων του. Σ αυτήν την απομόνωση είναι η δεύτερη μοναχική φιγούρα – η ένοχη – της συντροφιάς.  Σε αυτήν βαθυστόχαστη σύλληψη του θέματος, στην τέλεια αν και φαινομενικά απλή τοποθέτηση των ατόμων, στην ταραχή των Απόστολων η οποία τονίζεται με χειρονομίες, εκφράσεις προσώπων και στάση σώματος, στο δράμα αλλά και στην ταυτόχρονα αιθέρια αντιμετώπιση, ο Λεονάρντο κατάφερε να πετύχει ένα επίπεδο έκφρασης το οποίο έγινε πρότυπο στο είδος του. Αμέτρητοι ζωγράφοι στις επόμενες γενιές μεταξύ των οποίων και διάσημοι καλλιτέχνες όπως ο Ρούμπεν και ο Ρέμπραντ θαύμασαν το έργο του Ντα Βίντσι και επηρεάστηκαν από αυτό και από την αφηγηματική ποιότητα του έργου. Το έργο έχει επίσης εμπνεύσει και κάποια από τα καλύτερα θεατρικά έργα του Γκαίτε. Οι τεχνικές ελλείψεις στο έργο δεν μειώνουν την αξία και την φήμη του. Ο Λεονάρντο ήταν αβέβαιος σχετικά με την τεχνική που θα χρησιμοποιούσε. Παραμέρισε την τότε μοντέρνα τεχνική του φρέσκο και χρησιμοποίησε την τεχνική που προτιμούσε : τέμπερες στην βάση τις οποίες έφτιαχνε μόνος του πάνω στον πέτρινο τοίχο. Αυτή η διαδικασία αποδείχτηκε αποτυχία γιατί η βάση άρχισε να ξεθωριάζει πάνω στον τοίχο. Η ζημιά εμφανίστηκε τον 16^ο αιώνα και η αλλοίωση γρήγορα έγινε ορατή. Θεωρούταν ένα έργο κατεστραμμένο.  Αργότερα έγιναν πολλές αποτυχημένες προσπάθειες αποκατάστασης αλλά με τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο οι προσπάθειες είχαν σταματήσει. Μια μεγάλη αποκατάσταση ξεκίνησε το 1980 και τελείωσε το 1999 όπου τελικά επανέφερε το έργο στην αρχική του μορφή.

πηγές :

http://www.leonardo-da-vinci.ch/, www.leonardoda-vinci.org/, www.britannica.com

Επιμέλεια κειμένων - απόδοση στα ελληνικά Μαρία Ροδοπούλου