12 Years a Slave - Steve McQueen (2013)

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ  [Του Γιώργου Ρούσσου]

Ο πολύ καλός Βρετανός σκηνοθέτης Στιβ Μακουίν, επιστρέφει με τη νέα του ταινία «12 Χρόνια Σκλάβος» (12 Years a Slave), βασισμένη σε πραγματικά γεγονότα και στην αληθινή, συγκλονιστική ιστορία του Σόλομον Νόρθαπ, ενός ανθρώπου που αγωνίστηκε με νύχια και με δόντια για την προσωπική του ελευθερία και επιβίωση. Η ιστορία εξελίσσεται σε μία εποχή που το τίμημα της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, διακυβευόταν από το χρώμα του δέρματος...

  «Πάντοτε ήθελα να διηγηθώ μια κινηματογραφική ιστορία για τη σκλαβιά και ήταν απλά ένα από αυτά τα θέματα για τα οποία σκέφτεσαι, ότι δεν θα ξέρεις ποτέ πώς να το προσεγγίσεις. Μου άρεσε στην ιστορία η ιδέα του να ξεκινάς από έναν ελεύθερο άνθρωπο, έναν άνθρωπος σαν οποιονδήποτε από αυτούς που βλέπουν την ταινία στο σινεμά – έναν συνηθισμένο οικογενειάρχη» - Στιβ Μακουίν

Στο προ-εμφυλιακό τοπίο των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, ο Νεοϋορκέζος Σόλομον Νόρθαπ (Τσιούιτελ Ιτζίοφορ) ζει ως ελεύθερος Αμερικανός πολίτης. Παρότι καλλιεργημένος οικογενειάρχης και ταλαντούχος μουσικός, ο Σόλομον έχει ένα σημαντικό μειονέκτημα. Το χρώμα του δέρματός του δεν είναι συμβατό με εκείνο της καθεστηκυίας τάξης...

Λόγω αυτού λοιπόν, η μοίρα του επιφυλάσσει μια αρκετά απρόβλεπτη, όσο και δυσάρεστη έκπληξη. Ο Νόρθαπ απάγεται και πωλείται ως σκλάβος στον οπισθοδρομικό Νότο, αντιμετωπίζοντας τη βιαιότητα μιας πολωμένης κοινωνίας. Μιας κοινωνίας που παρουσιάζεται προσωποποιημένη μέσα από τα μάτια ενός σκληρού, δυνάστη σωματέμπορου, τον οποίον υποδύεται πειστικότατα ο Μάικλ Φασμπέντερ.

Διατηρώντας την πίστη του στην ανθρωπιά και στην εγγενή καλοσύνη του κόσμου, ο Σόλομον δεν χάνει ποτέ την ελπίδα και το κουράγιο του για δικαιοσύνη. Παρόλο που η μοίρα του μοιάζει απόλυτα καταδικασμένη, ο ίδιος κοιμάται και ξυπνά αναζητώντας το άρωμα της χαμένης ελευθερίας.

Μέσα από την ευτυχή συγκυρία της γνωριμίας του με έναν φιλάνθρωπο Καναδό (Μπραντ Πιτ), ρεφορμιστή και πολέμιο της θανατικής καταδίκης, ο Σόλομον καταφέρνει εν τέλι όχι μόνο να επιζήσει μέσα σ’ αυτή τη δωδεκαετή κόλαση, αλλά να βγει αλώβητος από την απίστευτη αυτή δοκιμασία, διατηρώντας, στο ακέραιο, το ήθος και την αξιοπρέπειά του.

Το «12 Χρόνια Σκλάβος» (12 Years a Slave) του Στιβ Μακουίν, είναι αναμφίβολα μία καλή ταινία, με ένα υπέροχο casting. Ακόμα και σε μικρούς ρόλους συναντάμε πολύ γνωστούς ηθοποιούς που με το ειδικό τους βάρος και την παρουσία τους προσθέτουν στην εξέλιξη του φιλμ.

Μπραντ Πιτ, Μπένεκτιτ Κάμπερμπατς, Μάικλ Φασμπέντερ, Πολ Ντάνο, Πολ Τζιαμάτι, Σάρα Πόλσον, Λουπίτα Νιόνγκ’ο, Αντεπέρο Ονούγιε και πολλοί ακόμη, προσθέτουν ένα μοναδικό ψηφιδωτό. Όμως το πραγματικό κέρδος της ταινίας - πέρα από το θέμα της σκλαβιάς που επανέρχεται στο προσκήνιο - είναι το γεγονός ότι δίνει την ευκαιρία στον Τσιούιτελ Ιτζίοφορ να ξεδιπλώσει το ερμηνευτικό του ταλέντο.

Αναφορικά με το πρωταγωνιστή της ταινίας ο σκηνοθέτης Στιβ Μακουίν αναφέρει σχετικά: «Ήθελα κάποιον, ο οποίος θα υποδουλωθεί με τη βία. Μέσα από μια απαγωγή. Τον σκεφτόμουν ως έναν χαρακτήρα που θα μπορούσε να οδηγήσει το κοινό στη δουλεία, μέσα από μια μεταφορά ως προς την ιστορία της ανθρώπινης ελευθερίας».

Ο ταλαντούχος ηθοποιός, που στο παρελθόν τον έχουμε απολαύσει σε ταινίες όπως το "Children of Men" του 2006 και το "American Gangster" του 2007, έχει ήδη στο βιογραφικό του τρεις υποψηφιότητες για Χρυσές Σφαίρες για τα: "Kinky Boots" του 2005, "Tsunami: The Aftermath" του 2006 και "Endgame" του 2009.

Εδώ όμως ο Στιβ Μακουίν του δίνει την ευκαιρία να δείξει πραγματικά για το τι είναι ικανός και ο Τσιούιτελ Ιτζίοφορ, αρπάζει την ευκαιρία, χαρίζοντας μας μία ερμηνεία ζωής ερμηνεύοντας τη συναρπαστική και απόλυτα αληθινή ιστορία του Σόλομον Νόρθαπ.

Ο Στιβ ΜακΚουίν, σκηνοθέτης των επιτυχημένων “Shame” και “Hunger” τοποθετεί σε πρώτο πλάνο τους Τσιούιτελ Ιτζίοφορ, Μάικλ Φασμπέντερ, Μπένεντικτ Κάμπερμπατς, Μπραντ Πιτ και Πολ Τζιαμάτι, καταφέρνοντας την πιο θαρραλέα καταγραφή ενός άλλοτε ακλόνητου, κοινωνικού στερεότυπου. Γεγονός το οποίο το κάνει με πλήρη συνείδηση της ανθρώπινης φύσης και με τον πιο επικό τρόπο, φωτίζοντας μια σκοτεινή σελίδα της Αμερικάνικης ιστορίας.

Αποτυπώνοντας την ιδιαίτερη αυτή κινηματογραφική οδύσσεια που κατάφερε να μαγέψει όλους όσους εκτέθηκαν, μέχρι σήμερα, στην αιχμηρή της αλήθεια, η ταινία «12 Χρόνια Σκλάβος» έχει βάλει πλώρη για τα φετινά Όσκαρ, σαρώνοντας τα βραβεία στην πορεία της και κλείνοντας μία θέση στην πεντάδα της Ακαδημίας.

Ήδη η ταινία έχει αποσπάσει πολλές διακρίσεις:

Βραβείο Κοινού στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Τορόντο

Βραβείο Καλύτερου Σκηνοθέτη από την Ένωση Κριτικών Νέας Υόρκης

Βραβείο Πρωτοποριακής Σκηνοθεσίας από το Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Χόλιγουντ

7 υποψηφιότητες στα Independent Spirit Awards

Πρόσφατα, τα Βραβεία των Online Κριτικών Κινηματογράφου της Νέας Υόρκης, ανακήρυξαν σε καλύτερη ταινία του 2013 το «12 Years a Slave» του Στιβ ΜακΚουιν. Στα συν της ταινίας οφείλουμε να σημειώσουμε και το γεγονός ότι το Soundtrack της ταινίας υπογράφει ο μεγάλος Hans Zimmer.

Το «12 Χρόνια Σκλάβος» (12 Years a Slave) του Στιβ Μακουίν είναι όντος μία καλή ταινία που πραγματεύεται ένα ιδιαίτερο και ευαίσθητο θέμα. Είναι όμως η καλύτερη ταινία του 2013; Σίγουρα όχι... Ήδη στα 26α Βραβεία της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου, είχαμε την ευκαιρία να δούμε πολύ καλύτερες δημιουργίες.

Όμως η Ακαδημία αγαπάει ταινίες τέτοιες θεματολογίας οπότε είναι σίγουρο ότι θα μας απασχολήσει και στο μέλλον. Κι επειδή η ιστορία επαναλαμβάνεται, έχω την αίσθηση ότι το φιλμ έχει πολλά κοινά στοιχεία με το "Lincoln" του 2012, σε σκηνοθεσία του Steven Spielberg, το οποίο έφτασε στο κόκκινο χαλί έχοντας δώδεκα υποψηφιότητες για να φύγει με δύο χρυσά αγαλματίδια, μεταξύ των οποίων και στην κατηγορία Ά Ανδρικού για τον Daniel Day-Lewis. Όπως φέτος το «12 Χρόνια Σκλάβος» έτσι και πέρσι το "Lincoln", είχε ως κεντρικό της άξονα το θέμα της δουλειάς, από διαφορετική βέβαια σκοπιά και οπτική...

Το 2013, με αφορμή την επέτειο των 160 χρόνων από τη στιγμή που ο Νόρθαπ ελευθερώθηκε, ο ΜακΚουίν ένιωσε πως η κινηματογραφική απόδοση της ιστορίας του είναι πιο επιτακτική από ποτέ:

«Αυτή η ιστορία αφορά του πάντες. Είναι η πιο σημαντική ιστορία που έχω διαβάσει ποτέ στη ζωή μου και αφορά ένα εξωπραγματικά μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού. Στην πραγματικότητα μου φαίνεται απίστευτο που δεν γνώριζα για την ύπαρξη της ιστορίας. Πως ήταν δυνατόν; Επίσης οι περισσότεροι Αμερικανοί που ξέρω δεν γνώριζαν την ύπαρξη της συγκεκριμένης ιστορίας. Είναι για μένα τόσο σημαντική για την Αμερικάνικη Ιστορία, όσο “Το Ημερολόγιο της Άννας Φρανκ” για την Ευρωπαϊκή Ιστορία – ένα αξιοσημείωτο ταξίδι ενός ανθρώπου στα άδυτα μιας εκπληκτικής αποκτήνωσης!»

Και συνεχίζοντας ο Βρετανός σκηνοθέτης αναφέρει χαρακτηριστικά: 

«Όλοι νομίζουν ότι γνωρίζουν καλά την Αμερικάνικη Ιστορία κατά την περίοδο εκείνη, όμως έχω την εντύπωση ότι το μεγαλύτερο κομμάτι της ταινίας θα αφήσει έκπληκτους πολλούς ανθρώπους, όπως ακριβώς έκανε και με μένα. Ένιωσα ότι είναι τιμή και προνόμιο για μένα να αναλάβω να κάνω αυτή την ταινία, φέρνοντας το κοινό μπροστά σ’ αυτή τη μοναδική ιστορία.»