Πωλ Ελυάρ Ο Υπερρεαλιστής ~ ΠΟΙΗΣΗ

Ο Πωλ Ελυάρ (ψευδώνυμο του Ευγένιου Γκριντέζ) γεννήθηκε στο Σαιν-Ντενί τον Δεκέμβριο του 1895. Η ποιητική του καριέρα ξεκίνησε το 1917 με την συλλογή "Το καθήκον και η ανησυχία". Στα επόμενα χρόνια, περνώντας για λίγο από το "Νταντά" με τον Τριστάν Τζαρά ίδρυσε το υπερρεαλιστικό κίνημα μαζί με τους Λουί Αραγκόν, Αντρέ Μπρετόν κ.α. που επηρέασε δημιουργικά όλες τις τέχνες του αιώνα και ιδιαίτερα την ποίηση. Καταιγιστική στάθηκε η δράση του υπερρεαλισμού κατά την δεκαπενταετία 1925-1939 όπου κι ο Ελυάρ ζει τις πιο δημιουργικές του στιγμές. Αν και το ενεργό πέρασμα του στο κομμουνιστικό κόμμα της Γαλλίας τον έστρεψε προς την λεγόμενη "στρατευμένη τέχνη" παρέμεινε μέχρι το τέλος από τους λυρικότερους ερωτικούς και ονειρικούς ποιητές της εποχής του. Ταξίδεψε σε πολλά μέρη του κόσμου κι επισκέφτηκε την Ελλάδα κατά την διάρκεια του εμφυλίου πολέμου. Πέθανε τον Νοέμβριο του 1952 στο Σαραντόν-λε-Κον. Κυριότερες συλλογές του είναι : "Πρωτεύουσα του πόνου", 1926,"Όλη η ποίηση", 1929, "Η άμεση ζωή",1932, "Το δημόσιο ρόδο",1934, "Τα γόνιμα μάτια",1936, "Το ανοιχτό βιβλίο", 1941, "Το κρεμαστό τραπέζι", 1944, "Η σκληρή επιθυμία του να διαρκείς", 1947, "Λήδα", 1949, "Ο Φοίνικας", 1951.
Οι καρχαρίες στον ήλιο

Οι αργοπορημένοι καρχαρίες στο τελευταίο καθαρό νερό,
Οι σπόροι του μαύρου σταριού ν'ατενίζουν τον ήλιο,
Ο τροχός στη ρίζα της φορητής μεσημβρινής εκκλησιάς
Κι οι φτωχοί-λυχνάρια κρεμασμένα στον τοίχο.

Κατασκευές

Το αίμα, κυλώντας στις πλάκες,
μου δένει σαντάλια.
Σε μια καρέκλα, στη μέση του δρόμου,
χαζεύω τις μικρές Κρεολές:
Βγαίνουν απ'το σχολείο φουμάροντας πίπα.

Τ'άσπρα δέντρα, τα μαύρα δέντρα,
πιο νέα από τη φύση .
Πρέπει, για να ξαναβρούμε αυτή την τύχη της γέννησης,
να γεράσουμε.

Ένα όνειρο όπου όλα είναι φανταστικά

Στην καταχνιά σχεδιάζονται αγάλματα
Ηδονικά και επίχρυσα, ηδονικά και σάρκινα.

                                                  Παίρνουν την όψη

άστρων χυμένων από ανθρώπινα άστρα

στην απλή και κάτασπρη οθόνη του πρωινού.

Αγάλματα γλυκά, σαν ώριμα φρούτα,

έχοντας κρατήσει την θεϊκή μορφή τους

την αηδία τους, τον κρυμμένο πυρετό τους,

                                                Την φλογισμένη ανάσα τους

παρά το σβήσιμο ενός δέντρου απ΄το χειμώνα.

Τα στείρα μάτια

Σαν βλαστάρι
της φλόγας, τ'ανάστημα,
αγνότατο τ'άρωμα πήρε
εραστών αγκαλιασμένων.


Εκδόσεις Εκάτη, απόδοση στα ελληνικά Γιώργος Καραβασίλης