[Γιάκομπ Φον Γκούντεν] του Robert Walser ~ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

"Αυτό το όνειρο που ονομάζουμε ανθρώπινη ζωή"

εκδόσεις Ροές
Μετάφραση Βασίλης Πατέρας

Έχω πάψει να εξελίσσομαι. Ίσως να μην απλώσω ποτέ κλαδιά και κλωνάρια.
Κάποια μέρα θα σκορπίσω γύρω μου ένα αρωμα, θα πετάξω ανθούς και, για την δική μου ευχαρίστηση, θα ευωδιάσω λιγάκι, κι έπειτα θα γείρω το κεφάλι, χέρια και πόδια θα μουδιάσουν παράξενα, το πνεύμα, η περηφάνια, ο χαρακτήρας, όλα, όλα θα σπάσουν και θα μαραθούν

κι εγώ θα είμαι νεκρός όχι πραγματικά νεκρός, αλλά νεκρός 

με μια διαφορετική έννοια, κι έπειτα θα ψευτοζήσω κοντά 60

χρόνια και θα πεθάνω.
Ο νεαρός Γιάκομπ Φιν Γκούντεν, γόνος αριστοκρατικής οικογένειας, εγκαταλείπει το σπίτι του, παραιτείται από οποιαδήποτε 'καθώςπρέπει' φιλοδοξία και εγγράφεται στο Ινστιτούτο Μπενζαμέντα, μια σχολή για υπηρέτες.
Εμπνευσμένο από τη μαθητεία του ίδιου του Βάλζερ σε μια τέτοια σχολή, το βιβλίο 

έχει χαρακτηριστεί "ένα από τα 100 σημαντικότερα μυθιστορήματα του 20ου αιώνα",

ενώ στους θαυμαστές του Βάλζερ συγκαταλέγονται πολλοί ομότεχνοί του με πρώτο τον Κάφκα. Το Γιάκομπ Φον Γκούντεν αποτελεί ίσως το σημαντικότερο έργο του σπουδαίου γερμανόφωνου Ελβετού συγγραφέα που έκανε την 'περιπλάνηση' τρόπο ζωής κι έζησε για πολλά χρόνια αποτραβηγμένος από τον κόσμο.

Απόσπασμα... Όσο για μένα δεν ξέρω πώς τα κατάφερα αλλά εδώ στο Ινστιτούτο Μπενζαμέντα δυσκολεύομαι ν' αναγνωρίσω τον εαυτό του. Έχω μολυνθεί κι εγώ από μια παράξενη κι άγνωστη μέχρι πρότινος αίσθηση εφησυχασμού. Λίγο πολύ πειθαρχώ σε ό, τι μου πούνε, όχι βέβαια όπως ο Κράους που τσακίζεται να εκτελέσει κάθε είδους διαταγή. Όλοι εμείς οι μαθητές, ο Κράους, ο Σάχτ, ο Σιλίνσκι, ο Φουξ, ο ψηλός Πέτερ, εγώ κι οι υπόλοιποι μοιάζουμε στο εξής : στην απόλυτη ένδεια και στην εξάρτηση. Είμαστε ασήμαντοι, τόσο ασήμαντοι που δεν μας λογαριάζει κανείς. Μ' ένα μάρκο στην τσέπη, είσαι ο αδιαφιλονίκητος πρίγκηπας. Κι όποιος, σαν ελόγου μου, καπνίζει κανένα τσιγαράκι, προκαλεί ανησυχία στους άλλους για την σπατάλη του. Φοράμε στολές. Ε, λοιπόν, το να φοράς στολή σε εξευτελίζει αλλά συνάμα σε εξυψώνει. Μπορεί να μοιάζουμε με ανελεύθερους ανθρώπους, πράγμα που ίσως είναι κάπως ντροπιαστικό, απ' την άλλη όμως δείχνουμε όμορφοι με την στολή κι αυτό μας προφυλάσσει από το όνειδος όσων κυκλοφορούν με ολόδικά τους αλλά κουρελιασμένα κι ακάθαρτα ρούχα. Εμένα για παράδειγμα, με βολεύει αφάνταστα να φοράω τη στολή μου, αφού ποτέ δεν έμαθα να ντύνομαι σωστά. Και τούτο, τουλάχιστον προς το παρόν, αποτελεί άλλο ένα μυστήριο για μένα. Πιθανόν να κρύβεται μέσα μου ένας πολύ μα πολύ μοχθηρός άνθρωπος. Ίσως όμως να διαθέτω φλέβα αριστοκράτη. Δεν ξέρω. Εκείνο που ξέρω με βεβαιότητα είναι ότι θα παραμείνω ένα χαριτωμένο, ολοστρόγγυλο μηδενικό σ'ολόκληρη την ζωή μου. Θα'χουν ασπρίσει τα μαλλιά μου και θα υπηρετώ ακόμα κακομαθημένους, αυτάρεσκους και αξεστους νεαρούς ή θα ζητιανεύω στους δρόμους ή θα με πάρει ο διάβολος και θα ησυχάσω...