[Έμφυτο Ελάττωμα] του Πολ Τόμας Άντερσον ~ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Του Γιώργου Ρούσσου

Δύο χρόνια μετά το φιλμ «The Master» (2012), ο Πολ Τόμας Άντερσον και ο Χοακίν Φίνιξ, συνεργάζονται και πάλι στην μεγάλη οθόνη. Ο λόγος είναι το «Έμφυτο Ελάττωμα» (Inherent Vice - 2014), που με οδηγό το μυθιστόρημα του Τόμας Πίντσον, μας μεταφέρει στη δεκαετία του ’60. Πρόκειται για ένα ψυχεδελικό, αστυνομικό, φιλμ νουάρ μ' ένα εντυπωσιακό καστ ηθοποιών, η πλειοψηφία των οποίων δίνουν τον καλύτερο τους εαυτό, με τους Χοακίν Φίνιξ και Τζος Μπρόλιν, να κερδίζουν επάξια τις εντυπώσεις. Έχοντας αποσπάσει δύο υποψηφιότητες για Όσκαρ, η ταινία μέσα από το ιδιόμορφο σενάριο της και παρά τη χρονική της διάρκεια (148 λεπτά), ανταμείβει τον θεατή που θα αφεθεί στη μαγεία της και στο καυστικό της χιούμορ...

Η πρώην φίλη του ιδιωτικού ντετέκτιβ Ντοκ Σπορτέλο (Χοακίν Φίνιξ - Joaquin Phoenix) εμφανίζεται ξαφνικά από το πουθενά με μία ιστορία για τον νυν δισεκατομμυριούχο εργολάβο φίλο της - με τον οποίο είναι ερωτευμένη. Πρόκειται για τη μυστηριώδη Shasta Fay Hepworth (Κάθριν Γουότερστον - Katherine Waterston), η οποία υποστηρίζει πως γνωρίζει ένα σχέδιο της συζύγου του εραστή της και του φίλου της, ώστε να απαγάγουν τον δισεκατομμυριούχο και να τον κλείσουν σε ψυχιατρική κλινική.

Όμως κάτι στην ιστορία της δεν στέκει και οι εξελίξεις θα είναι αναπόφευκτες και ραγδαίες. Βρισκόμαστε στα τέλη της ψυχεδελικής δεκαετίας του ’60 στις Ηνωμένες Πολιτείες και ο ήρωας μας, ο Ντοκ γνωρίζει πολύ καλά πως η λέξη “αγάπη” είναι απλά της μόδας, όπως και τα ναρκωτικά, με τη διαφορά πως η χρήση τους οδηγεί σε προβλήματα...

«Ολόκληρη η ταινία έχει σχεδιαστεί για να σε παρασύρει σ' ένα ταξίδι. Είναι από μόνη της μια εμπειρία. Στην ίδια λογική έγιναν και τα γυρίσματα. Ο Πολ σε καθοδηγεί ανεπαίσθητα με έναν τρόπο που δεν συνειδητοποιείς το πως μεταφέρεσαι σ΄ έναν άλλο χωρο-χρόνο. Αλλά, ξαφνικά βρίσκεσαι εκεί! Η συνεργασία με τον Άντερσον, ήταν μια ονειρική και συναρπαστική εμπειρία στην οποία μυήθηκαν όλοι οι ηθοποιοί. Αποτελεί μυστήριο για μένα το πώς το πετυχαίνει, επειδή τα sets που στήνει δεν θυμίζουν sets. Δεν αισθάνεσαι καν ότι γυρίζεις ταινία, απλά νιώθεις ότι μπαίνεις στον κόσμο που έχει δημιουργήσει. Είναι τόσο εύκολο να εμπνευστεί κάποιος, όταν δουλεύει με κάποιον σαν τον Άντερσον.» - Χοακίν Φίνιξ

Το «Έμφυτο Ελάττωμα» αποτελεί προσαρμογή του ομώνυμου μυθιστορήματος του Τόμας Πίντσον - κυκλοφορεί και στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Καστανιώτη - και παράλληλα σηματοδοτεί την έβδομη μεγάλου μήκους ταινία του Πολ Τόμας Άντερσον.

Πρόκειται για ένα αστυνομικό φιλμ νουάρ που «βυθίζεται» στην ψυχεδελική ομιχλώδη ατμόσφαιρα και τη νέον λάμψη της αμερικανικής υποκουλτούρας των ‘60s. Κεντρικός ήρωας ο Ντοκ Σπορτέλο, ένας ιδιωτικός ντετέκτιβ, ο οποίος χωρίς να το καταλάβει, βρίσκεται μπλεγμένος σε μια περίεργη ιστορία, γεμάτη από υποχθόνια κίνητρα και πάθη, με πρωταγωνιστές έναν επικίνδυνο τοκογλύφο, έναν σαξοφωνίστα σε ρόλο μυστικού πράκτορα, έναν πρώην φυλακισμένο με τατουάζ στο πρόσωπο και μια μυστηριώδη οργάνωση γνωστή ως "Χρυσός Κυνόδοντας", η οποία μπορεί και να είναι απλώς μια "βιτρίνα" που έστησαν κάποιοι οδοντίατροι για να ξεγελάσουν την εφορία...

Με την επίφαση της αστυνομικής πλοκής, η ταινία αναφέρεται στα χαμένα χρόνια της αθωότητας, των ελαφρών και σκληρών ναρκωτικών, του αχαλίνωτου σεξ, της κυριαρχίας του ροκ-εν-ρολ αλλά και της ζωντανής τότε ελπίδας, ότι η ανθρωπότητα μπορούσε να επινοήσει έναν άλλο τρόπο ζωής, "να βρει την παραλία κάτω από το λιθόστρωτο", όπως λέει το γνωστό σύνθημα του γαλλικού Μάη του '68 που είναι και προλογικό επίγραμμα στο βιβλίο του Πίντσον.

Μία ταινία γεμάτη οριακούς, ιδιόμορφους χαρακτήρες, πνιγμένους στις ιδεολογίες και τους απύθμενους πόθους τους. Ένα έργο που θυμίζει έντονα την τρέλα του θρυλικού "Φόβος και Παράνοια στο Λας Βέγκας" του 1998 (Fear and Loathing in Las Vegas) σε σκηνοθεσία του αγαπημένου Τέρι Γκίλιαμ - όπου κατά μία υπέροχη σύμπτωση και στις δύο ταινίες πρωταγωνιστεί ο Μπενίσιο Ντελ Τόρο (Benicio Del Toro), ερμηνεύοντας μάλιστα και στις δύο περιπτώσεις τον δικηγόρο του πρωταγωνιστή. Στο «Έμφυτο Ελάττωμα», κυριαρχεί όμως μία ατμόσφαιρα που φέρνει στην επιφάνεια τη ρήση: «ότι αν θυμάσαι τη δεκαετία του ’60, τότε δεν την έζησες...»

«Ο Σάντσο είναι στη σωστή κατεύθυνση, αλλά είναι έξω από τα νερά του. Πάντα κυνηγά κάτι, είτε είναι τα χρήματα των πελατών του, είτε το ιστιοπλοϊκό του Χρυσού Κυνόδοντα. Αυτός και ο Ντοκ έχουν μία φαινομενικά επαγγελματική σχέση, αλλά νομίζω ότι ο Σόντσο νοιάζεται πραγματικά γι 'αυτόν. Ίσως και να τον θαυμάζει, ή απλά να έχουν τα ίδια γούστα. Αυτό που μου φάνηκε ενδιαφέρον ήταν ότι το βιβλίο ήταν γραμμένο με τη λογική μιας ταινίας. Όταν διάβασα το βιβλίο και στη συνέχεια το σενάριο, συνειδητοποίησα ότι επρόκειτο να είναι μία funky και ρεαλιστική αποτύπωση εκείνης της περιόδου.» - Μπενίσιο ντελ Τόρο

Ο υποψήφιος για Όσκαρ, Αμερικανός σκηνοθέτης Πόλ Τόμας Άντερσον («There Will Be Blood», «The Master») σκηνοθετεί ένα εντυπωσιακό σύνολο ηθοποιών, αποτελούμενο από τους υποψήφιους για Όσκαρ Γιοακίν Φίνιξ («The Master», «Walk the Line», Τζος Μπρόλιν («True Grit», «No Country for Old Men») και Όουεν Γουίλσον («The Royal Tennenbaums», «Midnight in Paris»), τους βραβευμένους με Όσκαρ Ρις Γουίδερσπουν («Walk the Line») και Μπενίσιο Ντελ Τόρο («Traffic»), σε διασκευή σεναρίου και παραγωγή του ιδίου.

«Υπάρχουν τόσα πολλά πράγματα που συμβαίνουν με τον Bigfoot και μου αρέσει όταν οι χαρακτήρες είναι σε σύγκρουση με τον εαυτό τους. Τον αντιμετώπισα ερμηνευτικά σαν έναν άντρα που θα ήθελε να είναι «σωστός» αν όλα γύρω του πήγαιναν καλά. Αλλά πρόκειται για μία διχασμένη προσωπικότητα. Παρουσιάζει τον εαυτό του μ' έναν τρόπο, αλλά αυτό που πραγματικά αισθάνεται είναι κάτι άλλο. Λέει ότι μισεί τους χίπις, αλλά συναναστρέφεται ως επί το πλείστον με αυτούς, ενώ ο βασικότερος συνεργάτης του είναι χίπις.» - Τζος Μπρόλιν

Η σχέση του Bigfoot με τον Ντοκ: Είναι πραγματικά μία σχέση αγάπης-μίσους. Προφανώς χρησιμοποιούν ο ένας τον άλλον για να πετύχουν αυτό που θέλουν κάθε φορά, αλλά η σχέση τους δεν σταματά εκεί. Μόνο με τον Ντοκ μπορεί ο Bigfoot να μιλά έτσι. Και υποψιάζομαι ότι το ίδιο ισχύει και για τον Ντοκ.

«Πίσω από τις έρευνες του Ντοκ κρύβεται μια θλίψη», λέει χαρακτηριστικά ο Πολ Τόμας Άντερσον και συμπληρώνει: «Ένα συναίσθημα εξαπάτησης που ένιωσαν οι περισσότεροι άνθρωποι εκείνη την εποχή. Γι’ αυτό και προσπάθησα αυτή η ταινία να αποτελέσει μία απάντηση στην ανησυχία του Πίντσον για την αμερικανική μοίρα.»

Ο Τόμας Πίντσον, αναφέρεται στα `60s σαν «μία μικρή παρένθεση φωτός» και ο Ντοκ, ο ήρωάς του, έχει μαγευτεί από αυτό ακριβώς το φως. Η ιστορία του «Έμφυτου Ελαττώματος» ωστόσο, λαμβάνει χώρα μετά το κλείσιμο αυτής της παρένθεσης, σε μια περίοδο ανακατατάξεων και αποσύνθεσης. Στο επίκεντρο αυτού του κόσμου, ο συγγραφέας τοποθετεί τον Ντοκ Σπορτέλο, που φαίνεται να ορθώνει για μία τελευταία φορά το ανάστημά του, ως ακόμα ένας ζαλισμένος Αμερικανός ονειροπόλος, ενάντια στις δυνάμεις της απληστίας, του φόβου και της αποσύνθεσης.

Παρόλο που αυτή η «ρευστότητα» προσφέρεται στη λογοτεχνία, το βασικό ερώτημα για τον Πολ Τόμας Άντερσον ήταν πώς η γραφή του Πίντσον θα μπορούσε να μεταφερθεί στην μεγάλη οθόνη και να αποτελέσει μία κινηματογραφική εμπειρία. Ο Κρανκ, διευθυντής φωτογραφίας στο «There will be blood» και συμπαραγωγός με τον Τζακ Φισκ στο «The Master», αναφέρεται στα μεγάλα ταξίδια με αυτοκίνητο που πραγματοποίησαν στην περιοχή του Λος Άντζελες, προκειμένου να αναζητήσουν τα χαμένα ίχνη των ‘70s και να εντοπίσουν τα μέρη στα οποία ο Ντοκ θα μπορούσε να έχει περάσει...

Η νέα ταινία του Πολ Τόμας Άντερσον, «Έμφυτο Ελάττωμα» (Inherent Vice - 2014), πραγματοποίησε την παγκόσμια πρεμιέρα της, τον Οκτώβριο του 2014 στο Φεστιβάλ της Νέας Υόρκης, ενώ φέτος τον Γενάρη ταξίδεψε στο Διεθνές Φεστιβάλ του Ρότερνταμ. Από την Πέμπτη 26 Φεβρουαρίου, το φιλμ κυκλοφορεί στις Κινηματογραφικές Αίθουσες της χώρας, σε διανομή της Tanweer.

Αξίζει τέλος να σημειώσουμε ότι το «Έμφυτο Ελάττωμα», είχε μία υποψηφιότητα στην κατηγορία Καλύτερος Ά Ανδρικός Ρόλος σε Κωμωδία ή Μιούζικαλ, για τον Χοακίν Φίνιξ, ενώ είχε αποσπάσει και δύο υποψηφιότητες για Όσκαρ, στις κατηγορίες, Καλύτερου Διασκευασμένου Σεναρίου (Πολ Τόμας Άντερσον) και Κοστουμιών (Μαρκ Μπρίτζες).