100 Χρόνια Max Linder - Max Linder [1920]

Κινηματογραφική Πρόταση της εβδομάδας

100 Χρόνια Max Linder  -  Max Linder  [1920]

άρθρο του Γιώργου Ρούσσου

100 Χρόνια Max Linder - Max Linder

Οι κωμωδίες του κοντούλη ηθοποιού Μαξ Λίντερ που φορούσε πρόσθετες σόλες στα παπούτσια του για να ψηλώνει άρχισαν να προσφέρουν κάτι το διαφορετικό στο σλάπστικ, ξεφεύγοντας από το σκονισμένο κουβάριασμα και την πλήρη διάλυση στα χοντροκομμένα αστεία. Ο Λίντερ άρχισε να κτίζει τον πρώτο κινηματογραφικό ήρωα, αυτόν του Γάλλου δανδή με τα κορακίσια μαλλιά, τα λαμπερά μάτια και τα κάτασπρα δόντια κάτω από το λεπτό μουστάκι του. Οι κινήσεις του είχαν την χάρη των Γάλλων και το κομψό ντύσιμό του, ημίψηλο καπέλο, μπαστούνι και φράκο με ριγέ παντελόνι, ολοκλήρωναν την εικόνα του λιμοκοντόρου με τη μελαγχολική αξιοπρέπεια.

Πολύ πριν από τους Τσάρλι Τσάπλιν, Μπάστερ Κίτον, Χάρολντ Λόιντ, ο βασιλιάς της κωμωδίας ήταν ο Μαξ Λίντερ. Είναι χαρακτηριστικό, πως όταν ο Charles Chaplin, άκουσε ότι ο Λίντερ είχε αυτοκτονήσει, έκλεισε το στούντιό του για μία ημέρα  για να δείξει τη βαθιά εκτίμησή που του είχε.

Είναι αξιοσημείωτο, το γεγονός πως ο μεγάλος Τσάρλι Τσάπλιν, συνήθιζε να λέει για τον Μαξ Λίντερ: «Στον Μαξ, τον μόνο, τον μοναδικό, τον δάσκαλό μου. Ο μαθητής του, Τσάρλι Τσάπλιν» (12/08/1914). Ενώ ο Ο Μαξ Λίντερ για τον Τσάρλι Τσάπλιν, είχε πει: "Με καλεί δάσκαλό του, αλλά εγώ είχα την ευχαρίστηση, να πάρω μαθήματα από την τέχνη του."

Στις ταινίες του ο Λίντερ περιφρόνησε τα εφέ και χρησιμοποίησε ελάχιστα την καταδίωξη και την τουρτομαχία. Βγαλμένος ο ίδιος από το θέατρο, πέρασε στη μεγάλη οθόνη μια καινούρια αντίληψη στον χώρο της κωμωδίας που μορφώθηκε μέσα από την αριστοκρατική εμφάνιση και την ψυχολογική παρατήρηση των καταστάσεων, με άκρως επιτυχημένο σκιτσάρισμα. Ο ήρωας του, ήταν αριστοκρατόπαιδο, λίγο μεθοκόπος, καλόψυχος, ζεμανφουτίστας, καυχησιάρης και αδιάφορος για το χρήμα. Μια ζωηρή, αέρινη παρουσία, ένας τζέντλεμαν, γεμάτος προθυμία που συνεχώς υποβάλλεται σε δεκάδες βασανιστήρια από τις ωραίες κυρίες. Ο "Μαξ" είναι ο πρώτος οθογενής ήρωας που δημιουργήθηκε από τον ίδιο τον ηθοποιό και σκηνοθέτη Μάξ Λίντερ το 1913-1914.

Ο Μαξ Λίντερ, γεννήθηκε στις 16 Δεκέμβρη του 1883 και πέθανε στο Παρίσι στις 30 Οκτώβρη του 1925. Μεγάλη κωμική προσωπικότητα της εποχής πριν το 1914, αναγνωρισμένος από τον Τσάπλιν ως δάσκαλός του. Υπήρξε, σχεδόν πάντοτε, ο προσωπικός σεναρίστας και μερικές φορές ο σκηνοθέτης του Τσάπλιν.

Το κανονικό του όνομα ήταν Γκαμπριέλ Μαξιμιλιάν Λεβιέλ (Gabriel Maximilien Leuvielle) καθώς Μαξ Λίντερ ήταν το καλλιτεχνικό του ψευδώνυμο. Ο Λίντερ φοίτησε στο Ωδείο του Μπορντό και ξεκίνησε την καλλιτεχνική σταδιοδρομία του ερμηνεύοντας δευτερεύοντες ρόλους στο θέατρο. Το 1904 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι και τον επόμενο χρόνο εμφανίστηκε στον κινηματογράφο σε ταινίες μικρού μήκους του Σαρλ Πατέ.

Το 1908, μετά την αναχώρηση του Αντρέ Ντιντ για την Ιταλία, ο Μαξ Λίντερ αφιερώθηκε αποκλειστικά στην κινηματογραφική κωμωδία, ερμηνεύοντας με πρωτοποριακό τρόπο και εξαιρετική εκφραστικότητα ιδιαίτερα σύνθετους χαρακτήρες. Μεταξύ 1911 και 1914 ο καλλιτέχνης είχε αγγίξει το απόγειο της δημοτικότητάς του, καθώς υπήρξε ο πιο υψηλά αμειβόμενος ηθοποιός και σκηνοθέτης του κόσμου.

Το 1916 μετανάστευσε στην Αμερική, όπου όμως δεν κατόρθωσε να επιβληθεί ως ηθοποιός, μολονότι εκεί σκηνοθέτησε και ερμήνευσε την πιο αξιόλογη ταινία του, με τίτλο «Επτά χρόνια γρουσουζιά» το 1921. Το 1925 βρέθηκε νεκρός σε ξενοδοχείο του Παρισιού, σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή, αυτοκτόνησε μαζί με τη γυναίκα του. Τα έργα του παρέμειναν στην αφάνεια έως την δεκαετία του 1960, οπότε αναγνωρίστηκε η καλλιτεχνική του αξία παγκοσμίως. Το 1963 η κόρη του, Μοντ, παρουσίασε μια ενδιαφέρουσα ανθολογία ταινιών του με τίτλο, "Συντροφιά με τον Μαξ Λίντερ".

Ο Μαξ Λίντερ, ξεκίνησε ως ταχυδακτυλουργός και κωμικός πίστας, παίζοντας μικρά νούμερα στο βαριετέ και το τσίρκο. Το 1905, ένας σκηνοθέτης της Pathe του πρότεινε να κάνει κινηματογράφο: «…Τι είναι αυτό;» ρώτησε ο Λίντερ. «Κάτι σαν θέατρο», του απάντησε, «με τη διαφορά ότι θα παίζεις μπροστά σε ένα μηχάνημα. Έρχεσαι, κάνεις την πλάκα σου και παίρνεις είκοσι φράγκα. Ντύσου καλά, φόρεσε ημίψηλο καπέλο, γάντια, αν έχεις κανένα διαμαντικό, και βερνικωμένα παπούτσια». «Και τι θα κάνω;». «Δεν ξέρουμε τι ακριβώς, θα δούμε… μάλλον έναν κοσμηματοπώλη που φλερτάρει μια κοπέλα». Εκεί σταμάτησε η κουβέντα και την άλλη μέρα, ακολουθώντας τις οδηγίες, ο φρακοφορεμένος Λίντερ εμφανίστηκε στο στούντιο της Βενσέν...

Ο σκηνοθέτης του λέει: «Βρήκαμε ένα εκπληκτικό θέμα. Η λίμνη του δάσους της Βενσέν είναι παγωμένη. Θα γυρίσεις το ντεμπούτο ενός παγοδρομίου». «Μα εγώ δεν ξέρω πατινάζ», απάντησε ο Λίντερ. «Δεν πειράζει. Έτσι θα είναι πιο αστείο». Του φοράνε λοιπόν πατίνια, πριν προλάβει να αλλάξει κουστούμι και τον σπρώχνουν στον πάγο. Συνεχίζει ο ίδιος: «Δεν μπορώ να σας πω τι έκανα. Το αγνοώ. Προσπαθούσα να κρατηθώ όρθιος, αλλά μου έπεφτε το καπέλο. Θέλω να το μαζέψω, χάνω την ισορροπία μου και σωριάζομαι πάνω στο καπέλο. Προσπαθώ να σταθώ όρθιος, ξαναπέφτω με τα πόδια στον αέρα και περπατώντας στα τέσσερα εγκαταλείπω την πίστα».

Και κάπως έτσι, ξεκίνησαν όλα, για έναν ηθοποιό που αναγράφτηκε σαν σκηνοθέτης στους τίτλους έναρξης των ταινιών του, για πρώτη φορά στην Ιστορία της 7ης Τέχνης. Μαξ Λίντερ, εμφανίστηκε σε περισσότερες από 400 ταινίες κατά τη διάρκεια του 1905-1925, οι περισσότερες εκ των οποίων ήταν κωμωδίες μικρού μήκους. Από αυτές, 212 ταυτοποιήθηκαν μέχρι σήμερα, στις οποίες και έχει πρωταγωνιστήσει. Παράλληλα, έχει σκηνοθετήσει 102 ταινίες, έχει γράψει 99 σενάρια, ενώ σε δύο ταινίες του, έκανε και την παραγωγή.

____________________________

σοδειά [συγκομιδή πολιτισμού]

ΑΡΧΕΙΟ ΤΕΥΧΩΝ