Οι κυρατζήδες της ψυχής.

[ΑΡΘΡΟ] του ΜΑΤΘΑΙΟΥ ΜΑΤΘΑΙΑΔΗ

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΣΤΗΛΗ [ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΟΣ]

ΣΟΔΕΙΑ τχ.15

Στα χρόνια του Βυζαντίου και παλιότερα τους ψυχικά ασθενείς τους έδεναν είτε στο ιερό των εκκλησιών είτε σε κάποιους στύλους με αλυσίδες και τους άφηναν μέρες να ουρλιάζουν και να χτυπιούνται με τους δαίμονές τους. Τα ταραγμένα τους μυαλά δεν συνέρχονταν ποτέ . Σαν σημερινό φαινόμενο οι ψυχικές ασθένειες καταπολεμούνται με φαρμακευτική αγωγή. Ελάχιστα διαταραγμένα όμως μυαλά ακολουθούν άλλες θεραπευτικές μεθόδους, την φυγή και τις πανάρχαιες διαδρομές των εμπορικών καραβανιών. Εκεί η φυγή είναι γνωριμία , κυνήγι κυριαρχίας και επιβολής. Οι εμπορικοί δρόμοι έφεραν σε επαφή λαούς και προϊόντα όπως τον 16ο αιώνα τον καπνό.

Οι πρώτοι που άρχισαν μάλιστα να καπνίζουν ήταν οι άνθρωποι των ανώτερων τάξεων και στη συνέχεια η συνήθεια εξαπλώθηκε. Γρήγορα ήρθαν και τα πρώτα καπνοχώραφα γύρω από τη Θεσσαλονίκη και σε άλλες θέσεις της Μακεδονίας. 

Η δράση των Μακεδόνων, Ηπειρωτών και Θεσσαλών πραματευτάδων – εμπορευόμενων, οι οποίοι με μεταγωγικά ζώα μετέφεραν εμπορεύματα από τη Βόρεια Ελλάδα και γενικότερα από το Αιγαίο και την Ανατολή σε πόλεις της Βαλκανικής και Κεντρικής Ευρώπης είναι γνωστή και με μεγάλη σημασία, η επιρροή τους μεγάλη και η εξάπλωση του Ελληνισμού με ίδρυση Πόλεων και δημιουργία δεσμών και διάδοση Πολιτισμού σε πλήρη ανάπτυξη. Από την Δρόπολη και το Αργυρόκαστρο μέχρι την Βάρνα, από τα Γρεβενά και το γεφύρι του Ζιάκα μέχρι την Πράγα,  από την Καστοριά στην Μοσχόπολη και την Βουδαπέστη κι από παντού στους δρόμους της Ανατολής .  Έτσι μύρισε καπνό κι εξωτικά μπαχάρια το αίμα και τράβηξε για τα ορεινά Κερατζίδικα μονοπάτια με τις μνήμες και τις περιγραφές από λογοτέχνες και περιηγητές . Ο Κ.  Κρυστάλλης, στη μελέτη του οι "Βλάχοι της Πίνδου" αναφέρεται ειδικά για το επάγγελμα των κυρατζήδων, οι οποίοι με μεγάλα καραβάνια διέσχιζαν την Ήπειρο, Θεσσαλία, Μακεδονία, Αλβανία. Ο Victor Berard, στο έργο του "`Ελληνισμός και Τουρκοκρατία" κάνει αναλυτική μνεία στα βλάχικα καραβάνια, που διέσχιζαν την Αλβανία και έφταναν ως το Δυρράχιο που αποκαλεί "βλάχικο λιμάνι". 

Ο Pouqueville μαρτυρεί: "βρήκα στην Κόνιτσα ένα Βλάχο που έκανε το εμπόριο με καραβάνια ανάμεσα σε Αλβανία και το Βουκουρέστι" και ο Γάλλος Philippe de France, περιγράφοντας το ταξίδι του από τη Ραγκούσα στην Πόλη, μέσω της Σόφιας και Φιλιππούπολης, λέει "το καραβάνι αποτελούνταν από 300 μουλάρια, και το οδηγούσαν Βλάχοι αρματωμένοι".

Πόση ευλογία στάζει στην ψυχή από τα πατήματα αυτά των μουλαριών και τους αχούς του αγωγιού;

Πες πως λευτέρωσες το ψωμί από την τραχιά σακούλα που το κουβαλούσες μέρες στην πλάτη και το έκαμες αντίδωρο στο παραμεθόριο πρόσταγμα του ουρλιαχτού σου. Και μες την νύχτα στο χαγιάτι του χανιού ο χανιτζής έσπερνε τσίπουρα στα λιθάρια για φιλέψει τις ψυχές που χάθηκαν στο διάβα του μεγάλου ποταμού.

Καβάλα στο γεφύρι με μαύρο άλογο να αστράφτει 

έτσι θυμάμαι τα μεγάλα όνειρα, να σκαλώνουν τα πέταλά τους στα πλακόστρωτα τόξα με το ορμητικό νερό να ερωτεύεται την οπλή και τα ανοιχτά ρουθούνια.

Σαν καπνός με εξωτικά μπαχάρια που κυλάει στο αίμα..

Ο παρακάτω σύνδεσμος παραπέμπει σε άκουσμα Ηπειρώτικου τραγουδιού

http://youtu.be/S33XqmedBrg

σοδειά [xρονογράφος] 

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΜΕΘΕΞΗ

ΑΡΧΕΙΟ ΤΕΥΧΩΝ