Θέατρο : [Κοινός Λόγος] της Έλλης Παπαδημητρίου

_γράφει ο Κορνήλιος Ρουσάκης

[ιστορικά στοιχεία έργου] Ο κοινός λόγος αίσθημα και μετάδοση άμεση, πράξη συνηθισμένη, τέλεια: γεμίζεις ένα ποτήρι νερό, πίνεις ή προσφέρεις, περνά το λεωφορείο, σταματά, μπαίνεις. Έτσι απλά, τέλεια, θυμάσαι ιστορίες, περιστατικά, μεγάλα, μικρά και παραμικρά, με λόγια κοινά μια ζωή, πολλές ζωές, εποχές ολόκληρες ζωντανεύουν, βρίσκουνε θέση κοντά στη δική μας για λίγο διάστημα, κάποτε για πάντα.

Η Έλλη Παπαδημητρίου (Σμύρνη 1906-Αθήνα 1993), είχε αρχίσει να συγκεντρώνει μουσικά ακούσματα, λαϊκές αφηγήσεις, προφορικές μαρτυρίες και προσωπικές καταγραφές γεγονότων πριν από το 1930. Πρωτοδημοσιεύει, όμως, μέρος της δουλειάς αυτής το 1964 και συνεχίζει μέχρι το 1979, για λόγους πολιτικούς και κοινωνικούς κατά τρόπο "ανώμαλο", όπως παρατηρεί η ίδια σε έναν από τους προλόγους της: Η ανωμαλία στην έκδοση έχει σχέση με τις "ανωμαλίες" που ξέρομε: παράνομα κόμματα, κρυμμένα χαρτιά κλπ.,
όσο κυβερνούσανε καθαρές ή μικτές φασιστικές εξουσίες. Ωστόσο και τα περιστασιακά και άνισα τούτα κείμενα συναρμολογούνε σωστά την εποχή τους, το πάθος και το κλίμα της, τον ταπεινό, καθημερινό και τον κορυφωμένο ηρωισμό. Καθώς τον αποτυπώνουν κοινοί άνθρωποι με το λόγο τους, τον είπαμε και αυτόν κοινό, ένα μέσο ζωντανό για ζωντανή μετάδοση.

O Κοινός λόγος έχει εκδοθεί σε τρεις αναδιαρθρωμένους τόμους, από τις εκδόσεις Ερμής το 2003. Το υλικό έχει διαμοιραστεί στις εξής ενότητες:

Πρώτος τόμος: Πρώτος πόλεμος 1914, 1915, 1919, 1922.

Δεύτερος τόμος: 1940-1941 και 1945-1950.

Τρίτος τόμος: Δεκαετία 1942-1950 (κείμενα της Αντίστασης)

-Ακούμε τη φωνή σου πατρίδα (κείμενα της Αντίστασης)

-Της ειρηνικής ζωής (Δεκαετία 1930-1940, Δεκαετία 1965-1975, Αχρονολόγητα)

Τώρα στη θεατρική σκηνή

Κοινός λόγος της Έλλης Παπαδημητρίου, σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου.

Πρόκειται για αφηγήσεις ανωνύμων, καταγραμμένες από την Έλλη Παπαδημητρίου, που χρονικά καλύπτουν το διάστημα από τις ειρηνικές μέρες στη Μικρά Ασία, πριν από την Καταστροφή, ως τον Εμφύλιο και τα κατοπινά δύσκολα χρόνια. Οι αφηγήσεις αυτές έχουν ως κοινό εφόδιο το λόγο των κοινών ανθρώπων, που συναρμολογεί σωστά την εποχή τους, το πάθος και το κλίμα της.

Στην παράσταση του Θεάτρου του Νέου Κόσμου έχουν επιλεγεί μόνο γυναικείες μαρτυρίες εστιάζοντας την προσοχή στην παρουσία και στον ρόλο της γυναίκας —όχι πάντα στο πρώτο πλάνο—στην ελληνική κοινωνία του 20ού αιώνα. Αλλά και χρωματίζοντας την ιστορία με τόνους γυναικείας ευαισθησίας. Είναι περιττό να επισημανθεί η συνταρακτική επικαιρότητα αυτών των κειμένων: άγριοι πόλεμοι, εμφύλιοι και προσφυγιά είναι το τοπίο και στον 21ο αιώνα. Ο ανθρώπινος πόνος και ο αγώνας για επιβίωση δεν αφήνουν τον Κοινό Λόγο να παλιώσει.

Σκηνικά-Κοστούμια: Αντώνης Δαγκλίδης

Επιλογή-Διδασκαλία τραγουδιών: Κώστας Βόμβολος

Επιμέλεια κίνησης: Αγγελική Στελλάτου

Φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης.

Παίζουν: Λυδία Κονιόρδου, Ελένη Κοκκίδου, Μαρία Κατσανδρή, Ελένη Ουζουνίδου, Τάνια Παλαιολόγου.

ΣΟΔΕΙΕΣ ΘΕΑΤΡΟΥ [info]

Που: Παραστάσεις σε φεστιβάλ σε όλη την Ελλάδα.

Πότε: Τελευταίες παραστάσεις έως 14 Σεπτεμβρίου.

Πόσο: 16, 12 (μειωμένο).