Η Ελένη Βακαλό γεννήθηκε το 1921 στην Κωνσταντινούπολη. Το 1944 παντρεύτηκε τον ζωγράφο - σκηνογράφο Γιώργο Βακαλό. Η Βακαλό σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και έχει δίπλωμα Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής. Παρακολούθησε μαθήματα στη Σορβόννη με ειδίκευση στην Ιστορία της Τέχνης.
Εργάστηκε ως κριτικός τέχνης στην εφημερίδα Νέα, το διάστημα 1952-1974 (με διακοπή δύο χρόνων στην περίοδο της δικτατορίας) καθώς και στο περιοδικό Ζυγός (1955-1967). Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Διεύθυνσης της Σχολής "Βακαλό" την περίοδο 1957-58. Ως το 1990 δίδασκε Ιστορία της Τέχνης και Στοιχεία Οπτικής Αντίληψης στη Σχολή. Ως σήμερα είναι μέλος της Διεύθυνσης της Σχολής και του Δ.Σ. της Εθνικής Πινακοθήκης (από το 1994). Έχει συνεργαστεί με άρθρα και δοκίμια σε πολλά περιοδικά. Το 1991 τιμήθηκε με το Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης για την ποιητική συλλογή Γεγονότα και Ιστορίες της Κυρά Ροδαλίνας. Έχει επίσης τιμηθεί με το Βραβείο Ακαδημίας το 1997 ενώ το 1998 της απενεμήθη ο τίτλος του Επίτιμου Διδάκτορα του τμήματος Ιστορίας-Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Το 2000 της απενεμήθη ο τίτλος της Επίτιμου Διδάκτορος του Πανεπιστημίου του Derby.
Εργογραφία (επιλογή)
Ποιητικές Συλλογές
Θέμα και Παραλλαγές. Αθήνα, Ίκαρος, 1945. σελ. 77.
Αναμνήσεις από μια εφιαλτική πολιτεία. Αθήνα, 1948. σελ. 61
Στη μορφή των θεωρημάτων. Αθήνα, 1951. σελ. 56
Το Δάσος. Αθήνα, Καραβία, 1954. σελ. 26
Τοιχογραφία. Αθήνα, Οι Φίλοι της Λογοτεχνίας, 1956. σελ. 39
Ημερολόγιο της ηλικίας. Αθήνα, Δίφρος, 1958. σελ. 21
Περιγραφή του σώματος. Αθήνα, Δίφρος, 1959. σελ. 27
Η Έννοια των τυφλών. Αθήνα 1962. σελ. 35
Ο Τρόπος να Κινδυνεύομε. Αθήνα 1966. σελ. 41
Γενεαλογία/ Genealogy. [Δίγλωσση έκδοση] Απόδοση στα αγγλικά: Paul Merchant. Έξετερ, Ην. Βασιλ.: The Rougemont Press, 1971, σελ. 87
Του Κόσμου . Αθήνα, Κέδρος, 1978, σελ. 67
Πριν από τον Λυρισμό (συγκεντρωτική έκδοση), Αθήνα, Συμείον, 1981. σελ. 128
Οι παλάβρες της Κυρά Ροδαλίνας. Αθήνα, Ύψιλον, 1984, σελ. 36
Γενεαλογία/ Του Κόσμου (συγκεντρωτική έκδοση), Αθήνα, Ύψιλον, 1990 σελ. 109
Γεγονότα και Ιστορίες της Κυρά - Ροδαλίνας. Αθήνα, Ύψιλον, 1990, σελ. 42
Το Άλλο του Πράγματος. Ποίηση 1954-1994. Αθήνα, Νεφέλη, 1995 σελ. 253
Επιλεγόμενα. Αθήνα, Νεφέλη, 1997 σελ. 31.
Ιστορία και Θεωρία της Τέχνης
Εισαγωγή σε Θέματα Ζωγραφικής. Αθήνα: ΣΣΚΤ, 1960
12 Μαθήματα για τη Σύγχρονη Τέχνη. Αθήνα, Καλλιτεχνικό Πνευματικό Κέντρο "Ώρα", 1973.
Η Έννοια των Μορφών. Ανάγνωση της Τέχνης. Αθήνα, Καλλιτεχνικό Πνευματικό Κέντρο "Ωρα", 1975.
Η Φυσιογνωμία της Μεταπολεμικής Τέχνης στην Ελλάδα. Τόμος Α΄, Β΄, Γ΄, Δ΄.
Αφαίρεση. Αθήνα, Κέδρος, 1981-1984.
Από την Πλευρά του Θεατή. Δοκίμια. Αθήνα, Κέδρος, 1989. Σελ. 160.
Γιώργος Βακαλό. Το θέλγητρο της γραφής. Αθήνα, έκδ. Γκαλερί Νέες Μορφές, 1994. Σελ. 200.
Κριτική Εικαστικών Τεχνών (1950-1974) τόμοι Α΄& Β' , Αθήνα, Κέδρος, 1996. Σελ. 1000 ΙSBN: 960-040-896-3
Μεταφράσεις (επιλογή)
"The Mythology of Taste " Kimon Friar tr. The Literary Review 16, 1973 No 3. (Spring), 305.
"Eleni Vakalo: "The Meaning of the Blind'" στο: John Stathatos (trans. ed.)
Six Modern Greek Poets. London: Oasis Books, 1975 75-82
Genealogy. Tr. P. Merchant. New and revised edition. Egham, England: Interim Press, 1977 pp.22
Friar Kimon. "Eleni Vakalo: Beyond Lyricism" Journal of the Hellenic Diaspora 9 No. 4 (Winter), 1982 21-27
"Eleni Vakalo: Selected Poems" στο: Kimon Friar (ed.) Contemporary Greek Poetry. Athens: Publications of the Greek Ministry of Culture, 1985 128-135.
"Η ποίηση της Ελένης Βακαλό γεννιέται από την εμμονή της συγγραφέως να δώσει πνοή στην χαμένη πρωταρχική υπόσταση των πραγμάτων και αποτελεί σημαντικότατο επίτευγμα της σύγχρονης λογοτεχνίας στην Ελλάδα, επίτευγμα σημαντικό για την ποίηση αλλά και για την θεωρία της γλώσσας και της λογοτεχνίας."
Μαρία Κακαβούλια
Καθ. Υφολογίας και Ρητορικής
Πηγές από το διαδίκτυο
"Τα ζώα της νέας γραφής
Τα υποθαλάσσια
Τα γήινα
Είναι τώρα τα κατοικίδια
της γλώσσας
Ω γυρίστε κι αγγίξτε τα
Θανατηφόρα η λέξη
Το πράγμα ακύρωσε
Το κορίτσι φεύγει"
Ελένη Βακαλό