Τζέημς Τζόυς "ΟΔυσσέας"

Ο Τζέιμς Τζόυς γεννήθηκε στο Δουβλίνο, που θα είναι όχι ο τόπος της πραγματικής του ζωής (από το 1902 θα περιφέρεται εξόριστος στην Ευρώπη), αλλά η μεγάλη σκηνή και ο δεσπόζων τόπος του μυθιστορηματικού του κόσμου. Με παιδεία ιησουίτικη και πολύπλευρη, με επιδράσεις από τον Δάντη και τον Τζωρτζ Μουρ ως τον Γέιτς, με τον Έζρα Πάουντ δάσκαλο και φίλο του και με εφόδιό του το «πάθος νεωτερικότητας» και την «αγωνία της ρήξης και της άλλης αρχής», ο Τζέιμς Τζόυς θα σημαδέψει την ιστορία του μυθιστορήματος με τον Οδυσσέα και με το Finneguns Wake. Βήματα προετοιμασμένα από το Πορτρέτο ενός καλλιτέχνη, τον Εγωιστή και τις καταπληκτικές διηγηματικές κατασκευές των Δουβλινέζων. Ο Οδυσσέας του είναι το σημαντικότερο μυθιστόρημα του 20ού αιώνα. Ο «Οδυσσέας» (Ulysses) του Τζέιμς Τζόις δεν είναι απλώς ένα εμβληματικό βιβλίο της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Είναι ένα βιβλίο μυθικό. Και είναι μυθικό όχι γι' αυτούς που το διάβασαν, αλλά για τους χιλιάδες, εκατομμύρια αναγνώστες που το απέκτησαν και ύστερα το εγκατέλειψαν φοβισμένοι ίσως από τις πυκνές και γριφώδεις σελίδες του. Το παράδοξο είναι ότι αυτό το βιβλίο που απογοητεύει τόσο γρήγορα και τόσο απελπιστικά τους αναγνώστες του εξακολουθεί να πουλάει πάνω από εκατό χιλιάδες αντίτυπα τον χρόνο σε όλο τον κόσμο. Ο «Οδυσσέας» αποτελείται από δεκαοκτώ κεφάλαια. Σύμφωνα με τον ίδιο τον Τζόις είναι «ένα βιβλίο από δεκαοκτώ διαφορετικές οπτικές γωνίες και σε ισάριθμα στυλ, που προφανώς οι συνάδελφοι του συναφιού μου ούτε γνωρίζουν ούτε έχουν ανακαλύψει». Ουσιαστικά, πρόκειται για δεκαοκτώ βιβλία μαζί, το καθένα με διαφορετικό ύφος και με διαφορετική τεχνική αφήγηση, που διηγούνται, με λεπτομέρειες αντάξιες του Προυστ και του Μπαλζάκ, την ιστορία μιας και μοναδικής μέρας στο Δουβλίνο. Η ημέρα αυτή είναι η 16η Ιουνίου του 1904, η περίφημη, πλέον, Bloomsday (από το όνομα του ήρωα Λεοπόλδου Μπλουμ).

• «Προείδε το ωχρό σώμα του, ολόκληρο ξαπλωμένο μέσα στην μπανιέρα, γυμνό σε μία μήτρα θερμότητας, μυρωμένο με μοσχομυριστό σαπούνι, πλυμένο απαλά. Είδε τον κορμό του και τα άκρα του επιπλέοντα, υπερυψούμενα ανεπαίσθητα, συγκρατούμενα στην επιφάνεις, κτρινολεμονάτα. Τον αφαλό του, σάρκινο μπουμπούκι, τους μαύρους αναμαλλιασμένους επιπλέοντες βοστρύχους της θημωνιάς του, την επιπλέουσα κόμη του ρεύματος γύρω από τον ράθυμο πατέρα των επερχόμενων γενεών, νωθρό επιπλέον άνθος…» σελ 117.