[Συμπόσιο ή για τον Έρωτα] Πλάτωνας ~ ΑΡΘΡΟ

Το Συμπόσιο γράφτηκε λίγο μετά το 385 π.Χ., αφού ο Πλάτωνας επέστρεψε από το πρώτο του ταξίδι στις Συρακούσες. Ήδη από την αρχαιότητα θεωρείται ένα από τα σπουδαιότερα συγγράμματα του και μαζί με τον Φαίδωνα η πιο ολοκληρωμένη δημιουργία του.
Πρόκειται για ένα διάλογο που σκηνοθετεί ο συγγραφέας στα πλαίσια ενός συμποσίου το οποίο διαδραματίζεται στο σπίτι του νεαρού Αγάθωνα. Η αιτία ήταν το πρώτο βραβείο που είχε κερδίσει ο ποιητής στους δραματικούς αγώνες στα Λήναια, το 416 π.Χ.  Μεταξύ των παρευρισκομένων έξι πρόσωπα ξεχωρίζουν τα οποία παίρνουν τον λόγο. Έτσι κατά σειρά παρουσιάζονται ο Φαίδρος, ο Παυσανίας που είναι εραστής του Αγάθωνα, ο γιατρός Ερυξίμαχος, ο Αριστοφάνης, ο Σωκράτης, και τέλος ο Αλκιβιάδης. Οι παρευρισκόμενοι έπιναν οίνον κεκραμένον (νερωμένο κρασί) και έθεταν διάφορα θέματα προς συζήτηση. Το θέμα της συζήτησης που ακολουθεί το Συμπόσιο είναι ο Έρωτας, θέμα ιδιαίτερα ταιριαστό αφού όλοι οι ομιλητές με εξαίρεση τον Σωκράτη, είναι από 18 έως 35 περίπου ετών.
Από τους λόγους ξεχωρίζει εκείνος του Αριστοφάνη με τον γοητευτικό μύθο των στρογγυλών "ανδρογύνων" ανθρώπων που διέθεταν ταυτόχρονα και το αρσενικό και το θηλυκό φύλο. Ο Δίας, όμως, σύμφωνα με αυτόν, θύμωσε για την έπαρση των "ανδρογύνων" και τους έκοψε στην μέση : από τότε τα δύο μισά αναζητούν το "έτερον τους ήμισυ" προκειμένου να ξαναβρούν την ολοκλήρωση.

Απόσπασμα

"Όταν λοιπόν η υπόστασή μας χωρίστηκε στα δύο, το κάθε κομμάτι ποθώντας το άλλο του μισό, προχώραγε μαζί του και καθώς τύλιγαν τα χέρια τους αγκαλιάζοντας ο ένας τον άλλον, πέθαιναν από την πείνα και την απραξία, αφού τίποτα δεν μπορούσαν να κάνουν χωριστά. Ο Δίας τους συμπόνεσε, σκέφτηκε ένα άλλο τέχνασμα και μετέθεσε τα γεννητικά τους όργανα μπροστά, γιατί μέχρι τότε τα είχαν κι αυτά έξω. Τους τα μετέθεσε λοιπόν κι έκανε την γέννηση να γίνεται μ' αυτά τα όργανα ανάμεσα τους. Αν αγκαλιάζονταν να τεκνοποιούν και να αναπαράγουν το είδος αν επρόκειτο για άνδρα με γυναίκα ή να επέρχεται κορεσμός συνουσίας αν επρόκειτο για άνδρα με άνδρα και να επιστρέφουν στις εργασίες τους και να νοιάζονται και για τα άλλα ζητήματα της ζωής....
Καθένας μας λοιπόν είναι κομμάτι ανθρώπου περιμένει το ταίριασμά του με το άλλο του μισό, γιατί πράγματι είναι κομμένος στα δύο σαν το ψάρι που λέγεται γλώσσα...."

Και βέβαια ο λόγος που ξεχωρίζει μέσα στο Συμπόσιο είναι ο λόγος του Σωκράτη που καταρχήν στηρίζεται στον διάλογο με τους συνομιλητές του και κυρίως με τον Αγάθωνα βοηθώντας τους παρευρισκόμενους, κατά την συνήθεια του, να φτάσουν διεξοδικά σε στην κριτική σκέψη και στα ορθά βάση της αναλυσης αποτελέσματα. Ο Σωκράτης με τους περίφημους διαλόγους του είναι ο πατέρας της "μαιευτικής τέχνης" στην αρχαιότητα. Στο τέλος του λόγου του διηγείται μια συζήτηση που είχε με μια σοφή γυναίκα από την Μαντίνεια, την μάντισσα Διοτίμα η οποία του είπε ποια ήταν η φύση του Έρωτα. Τόσο λοιπόν η ίδια αλλά κι ο Σωκράτης δεν θεωρούν τον έρωτα ούτε Θεό ούτε άνθρωπο αλλά κάτι ανάμεσα στα δύο, μια "θεότητα" και η ερμηνεία του είναι ο πόθος και η λαχτάρα να εξασφαλίσει κάποιος την διαρκή απόκτηση του Ωραίου. Μάλιστα σταδιακά μπορεί να εξυψωθεί κάποιος από το σωματικά ωραίο στο ψυχικά ωραίο, να οδηγηθεί στην ομορφιά της γνώσης και να κατανοήσει το απόλυτα Άφθαρτο και το απόλυτα Ωραίο για το οποίο αξίζει να ζει και να αγωνίζεται ο άνθρωπος. "Ο έρωτας είναι απαραίτητο να έχει ως αντικείμενο την αθανασία"


επιλογή κειμένων - επιμέλεια Μαρία Ροδοπούλου
πηγή "Συμπόσιο Πλάτωνος"